Voor fonds aangekocht vastgoed belast bij de beheerder

De beheerder van een fonds voor gemene rekening heeft de economische eigendom van het vastgoed zelf verkregen.

De oprichter van een fonds voor gemene rekening houdt 99,999 % van de uitgegeven participaties. Hij is tevens de enig bestuurder en oprichter van de beheerder van het fonds. De man verkoopt eind 2018 voor ruim € 9,9 miljoen de economische eigendom van een aantal onroerende zaken aan de beheerder ten behoeve van het fonds. In de verkoopakte staat dat er geen overdrachtsbelasting is verschuldigd omdat de man vrijwel al participaties houdt, en dus in feite economisch eigenaar is gebleven. De inspecteur heft voor de verkoop overdrachtsbelasting na bij de beheerder van het fonds. Hij stelt dat de beheerder de economische eigendom zelf heeft verkregen in plaats van het fonds.
Hof Amsterdam bevestigde de naheffingsaanslag omdat de beheerder inderdaad voor eigen naam had gehandeld. Uit de verkoopakte blijkt duidelijk dat de economische eigendom aan de beheerder is geleverd door de enig bestuurder in privé. Dat er in de akte staat dat er ten behoeve van het fonds wordt gehandeld, maakt hierbij niet uit. Een verkrijging van de economische eigendom en een risico op waardeverandering blijkt onder meer uit de situatie bij faillissement van de beheerder. Noch de verkoper (enig bestuurder), noch het fonds kunnen voorbijgaan aan het faillissement. De beheerder heeft op grond van de verkoopakte ook meer verkregen dan alleen een recht op levering, bijvoorbeeld de juridische eigendom. Een beroep op een goedkeurend besluit faalt omdat het hierbij om een andere situatie gaat, namelijk voorkoming van dubbele heffing als de beheerder van een fonds al was belast voor de verkrijging van de juridische eigendom.
De Hoge Raad laat de hofuitspraak op formele gronden zonder nadere motivering in stand. Het cassatieberoep hoeft niet inhoudelijk te worden behandeld omdat het niet van belang is voor de eenheid of ontwikkeling van het recht.

Bron: Hoge Raad 21-04-2023 (ECLI:NL:HR:2023:679)