Schending verdedigingsbeginsel: vernietiging aanslag BPM

De Hoge Raad oordeelt dat de belastingrechter een naheffingsaanslag BPM moet vernietigen als de fiscus het verdedigingsbeginsel heeft geschonden.

Een bv heeft op aangifte BPM voldaan ter zake van de registratie van een gebruikte, vanuit Duitsland overgebrachte personenauto. Voor de berekening van de verschuldigde BPM heeft zij een afschrijving van 54,09% gehanteerd. De inspecteur hanteert echter een afschrijving volgens de tabel van 14% en legt een naheffingsaanslag op. Na bezwaar heeft de inspecteur de naheffingsaanslag verminderd. Daarbij is hij uitgegaan van een afschrijving van 30,58%. Dit percentage heeft de inspecteur gebaseerd op inlichtingen die hij op eigen initiatief heeft ingewonnen bij de importeur.
In cassatie is in geschil of de bv met succes een beroep kan doen op het Unierechtelijke verdedigingsbeginsel. De Hoge Raad stelt voorop dat de heffing van de BPM niet plaatsvindt ter uitvoering van een Unierechtelijke verplichting. Niettemin brengt men het Unierecht wel ten uitvoer als toepassing van de Wet BPM heeft geleid tot een bezwarend besluit waarmee de grens is overschreden die de non-discriminatiebepaling aan de nationale bevoegdheid stelt. In die situatie zijn de algemene rechtsbeginselen van Unierecht wel van toepassing. Hieronder valt ook het verdedigingsbeginsel.

In dit geval heeft de inspecteur bij uitspraak op bezwaar de naheffingsaanslag verminderd. Dit brengt mee dat die aanslag te hoog was vastgesteld en dus in strijd is met het Unierecht. Dit betekent dat de naheffingsaanslag een bezwarend besluit is waarmee het Unierecht ten uitvoer wordt gebracht. De inspecteur is dus gehouden tot naleving van het verdedigingsbeginsel. Doordat de bv voorafgaand aan het opleggen van de naheffingsaanslag niet is gehoord, is dit beginsel geschonden. De Hoge Raad vernietigt daarom de naheffingsaanslag.

Bron: Hoge Raad 23-12-2022 (ECLI:NL:HR:2022:1917)