De Hoge Raad heeft geoordeeld dat de rente op een schuld aan een verbonden lichaam aftrekbaar is. Dat is het geval omdat het verbonden lichaam zodanige financieringsactiviteiten uitvoert dat het daarmee een financiële spilfunctie binnen het concern vervult.
Een Nederlandse tussenhoudster is dochter van een in Zweden gevestigde topholding. Die vennootschap houdt 71% van de aandelen in een Italiaanse vennootschap (SpA). De overige 29% van de aandelen in deze vennootschap zijn via de beurs in handen van derden. In 2004 besluit het concern deze aandelen van de beurs te halen. Daartoe is de Italiaanse biedingsvennootschap K opgericht, waarin de Nederlandse tussenhoudster alle aandelen houdt en waarin zij € 237 miljoen heeft gestort. Deze kapitaalstorting heeft de Nederlandse tussenhoudster gefinancierd met een lening van een aparte Treasury-afdeling van de topholding. K heeft na openbare biedingen circa 23% van de aandelen SpA verworven. De overige 6% heeft de Nederlandse tussenhoudster rechtstreeks verworven, gefinancierd met een andere lening van Treasury van € 50 miljoen. De Nederlandse tussenhoudster heeft deze aandelen als kapitaalstorting overgedragen aan K.
De Nederlandse tussenhoudster heeft de rente op de leningen in aftrek gebracht. De inspecteur heeft de aftrek geweigerd op basis van art. 10a Wet Vpb 1969. Bij hof Den Bosch is in geschil of de rente aftrekbaar is.
Het hof heeft de inspecteur in het gelijk gesteld. Daartoe heeft het hof overwogen dat de Nederlandse tussenhoudster niet aannemelijk heeft gemaakt dat geen sprake is van een onzakelijke omleiding, en dat daarom aan beide leningen niet in overwegende mate zakelijke overwegingen ten grondslag liggen.
De Hoge Raad vernietigt de hofuitspraak. Aan een schuld liggen in overwegende mate zakelijke overwegingen ten grondslag als het verbonden lichaam bij wie de schuld is aangegaan, zodanige financieringsactiviteiten uitvoert dat het daarmee een financiële spilfunctie vervult. In een zodanig geval kan niet worden gezegd dat gelden zijn omgeleid. Van een financiële spilfunctie is sprake als dat lichaam:
- een actieve financieringsfunctie vervult binnen de groep;
- zich in hoofdzaak bezighoudt met financiële transacties voor die groep en
- voldoende zelfstandig is in de dagelijkse bedrijfsvoering.
De Nederlandse tussenhoudster heeft bij het hof gesteld dat Treasury binnen het concern een financiële spilfunctie vervult. Het hof heeft deze stelling niet behandeld. Daarom kan de hofuitspraak niet in stand blijven en moet verwijzing volgen. Verder merkt de Hoge Raad nog op dat als na verwijzing komt vast te staan dat renteaftrek niet wordt uitgesloten door art. 10a Wet Vpb 1969, de renteaftrek niet alsnog kan worden geweigerd op grond van fraus legis.
Bron: HR 03-03-2023 (ECLI:NL:HR:2023:330)
