Informatiebeschikking niet bedoeld voor ‘fishing expedition’

Als de Belastingdienst in een informatiebeschikking vraagt naar
stukken waarvan niet bekend is of ze bestaan, is volgens Hof
Arnhem-Leeuwarden sprake van een zogeheten ‘fishing expedition’.
Dit is een reden om de informatiebeschikking te vernietigen.

In het kader van een boekenonderzoek vroeg de Belastingdienst
een groot aantal gegevens op bij een dga. Deze weigerde de
gevraagde informatie te verstrekken tenzij de inspecteur hem zou
garanderen dat hij de verstrekte informatie niet zou gebruiken voor
het opleggen van strafmaatregelen. De inspecteur wilde deze
garantie niet geven en legde de dga diverse informatiebeschikkingen
op. De man begon daarop een beroepsprocedure tegen de
informatiebeschikkingen. Hij beroept zich onder meer op het
zogeheten ‘nemo tenetur’-beginsel. Dit houdt in dat niemand kan
worden verplicht mee te werken aan zijn eigen veroordeling. Met dit
beroep op het ‘nemo tenetur’-beginsel heeft hij geen succes.

Toch heeft het hoger beroep van de dga wel succes. In enkele
informatiebeschikkingen heeft de fiscus namelijk gevraagd om aan-
en verkoopstukken inclusief afrekening van de notaris met
betrekking tot transacties met panden. Daarbij stelde de inspecteur
al te beschikken over stukken met betrekking tot aan- en verkopen
van onroerende zaken, maar dat hij niet wist of dit alle stukken
waren. Het hof constateert dat de dga hiermee heeft gevraagd om in
algemene termen aangeduide stukken, waarvan niet bekend is of ze
bestaan. In zo’n geval is sprak van een ‘fishing expedition’.
Daarvoor is een informatiebeschikking niet bedoeld. Daarvoor is
nodig dat de inspecteur in redelijkheid kan stellen dat hij
informatie en stukken en dergelijke opvraagt die mogelijk relevant
zijn voor de belastingheffing ten aanzien van deze belanghebbende.
Daarbij moet men kijken naar wat de inspecteur al bekend is. Nu de
Belastingdienst heeft lopen vissen, vernietigt het hof de
bijbehorende informatiebeschikkingen.

Bron: Hof Arnhem-Leeuwarden 10-09-2019, 17/00077 t/m 17/00080
(ECLI:NL:GHARL:2019:7322)