Hoge Raad legt gevolgen massaal bezwaar box 3-perikelen uit

14 februari 2023

De belastingrechter mag bij de beoordeling van een individueel beroepschrift tegen de box 3-heffing de gevolgen van de collectieve uitspraak meenemen.

Een man is aangeslagen voor box 3 inzake IB/PVV 2015 tot en met 2018. Zijn bezwaren vallen onder de massaalbezwaarprocedure. Het beroep en het hoger beroep van belanghebbende zijn echter ongegrond verklaard. In cassatie stelt belanghebbende dat hij op grond van het Kerstarrest recht heeft op rechtsherstel. Voor de jaren 2015 en 2016 faalt dit betoog, waarbij volgens de Hoge Raad verwijst naar zijn arrest van 20 mei 2022. Met betrekking tot 2017 en 2018 oordeelt de Hoge Raad als volgt.

Op het moment dat het hof uitspraak heeft gedaan, luidt het uitgangspunt dat een aanwijzing ‘massaalbezwaarprocedure’ tot gevolg heeft dat de onder die procedure vallende rechtsvragen uitsluitend aan de rechter zijn voor te leggen in de daartoe geselecteerde zaken. In andere zaken kan de rechter alleen beoordelen of sprake is van een individuele buitensporige last. Dit uitgangspunt is echter genuanceerd in het arrest van 20 mei 2022. Is in de massaalbezwaarprocedure een collectieve uitspraak gedaan? Dan kan volgens het arrest de rechter vanaf die datum bij de behandeling van het (hoger) beroep inzake het individuele bezwaar (de individuele buitensporige last) de gevolgen van de collectieve uitspraak in zijn oordeel betrekken. Dat is inclusief de individuele verminderingsbeslissing. Maar dit arrest impliceert niet dat de rechter na de collectieve uitspraak op bezwaar de gevolgen daarvan steeds zelfstandig moet bepalen en daarmee moet vooruitlopen op een nog te nemen individuele verminderingsbeslissing.

Het is evenmin zo dat de rechter, in die gevallen waarin hij finale beslechting van het geschil niet mogelijk acht, zijn uitspraak pas mag doen nadat partijen zich over de gevolgen van de collectieve uitspraak en de daarop gebaseerde individuele verminderingsbeslissing hebben kunnen uitlaten. Dit laat onverlet dat de rechter het belang van een voortvarende beslechting van het geschil zwaarder kan laten wegen. Kan hij de gevolgen van de collectieve uitspraak op bezwaar voor de hoogte van het box 3-inkomen niet overzien? Maar vindt hij wel aanknopingspunten om aan te nemen dat het krachtens het Kerstarrest te bieden rechtsherstel niet tot een andere beoordeling van de individuele buitensporige last zal nopen? Dan staat het de rechter vrij zich te beperken tot een oordeel over de individuele buitensporige last. Al met al ziet de Hoge Raad reden om het cassatieberoep van de man ongegrond te verklaren.

Bron: Hoge Raad 03-02-2023 (ECLI:NL:HR:2023:127) en (ECLI:NL:HR:2023:141), Hoge Raad 20-05-2022 (ECLI:NL:HR:2022:718) en (ECLI:NL:HR:2022:720)

Amsterdam

Mercuriusplein 1
2132 HA Hoofddorp

Postadres
Postbus 74681
1070 BR Amsterdam

020 653 18 12

Amsterdam@pkfwallast.nl

Rotterdam

Schaardijk 372
2909 LA Capelle aan den IJssel

Postadres
Postbus 84030
3009 CA Rotterdam

010 450 40 20

Rotterdam@pkfwallast.nl

Delft

Delftechpark 40
2628 XH Delft

Postadres
Postbus 332
2600 AH Delft

015 261 31 21

Delft@pkfwallast.nl

Woerden

Pompmolenlaan 9
3447 GK Woerden

Postadres
Postbus 533
3440 AM Woerden

0348 416 262

Woerden@pkfwallast.nl

Alphen aan den rijn

Europaplein 10F
2408 GX Alphen aan den Rijn

Postadres
Postbus 533
3440 AM Woerden

0172 748 218

AlphenaandenRijn@pkfwallast.nl