Proceskostenvergoeding ondanks nieuwe rechtsontwikkeling

19 juli 2022

Is een belanghebbende naar aanleiding van een nieuwe rechtsontwikkeling in beroep gegaan tegen belasting die hij zelf heeft afgedragen? Dan heeft hij volgens de Hoge Raad recht op een proceskostenvergoeding als zijn beroep gegrond is.

Een bv voldoet op aangifte BPM vanwege de registratie van drie gebruikte auto’s. Zij dient tegen elke voldoening afzonderlijk bezwaar in. De Belastingdienst doet in één geschrift uitspraak op deze bezwaarschriften. De bv is het daar niet mee eens en tekent beroep aan tegen deze uitspraken op zijn bezwaarschriften. In de beroepsprocedure voor de rechtbank heft de griffier driemaal griffierecht. Vervolgens verklaart de rechtbank de beroepen ongegrond. De bv gaat daarna in hoger beroep. Daarbij stelt zij voor het eerst ter zitting dat men het historische BPM-tarief moet toepassen. Het hof volgt dit standpunt voor één auto en verklaart daarom het hoger beroep van de bv gegrond. Maar de bv is nog niet helemaal tevreden en gaat in cassatie.

De Hoge Raad oordeelt eerst dat in de beroepsprocedure voor de rechtbank terecht driemaal griffierecht is geheven. Deze procedure heeft namelijk betrekking op besluiten die niet met elkaar samenhangen. De bv vindt het daarnaast onterecht dat zij in hoger beroep geen bezwaarkostenvergoeding heeft ontvangen. Maar de Hoge Raad gaat niet mee met haar standpunt. In deze zaak heeft de belastingplichtig een te hoog belastingbedrag op aangifte betaald. In zo’n situatie is niet te zeggen dat de door het hof gelaste vermindering van de verschuldigde BPM het gevolg is van een onrechtmatigheid die is te wijten aan de fiscus.

Toch verklaart de hoge raad het cassatieberoep van de bv gegrond. Het hof heeft namelijk ten onrechte nagelaten de bv een proceskostenvergoeding toe te kennen. In de regel moet immers bij een gegrond beroep een vergoeding van de proceskosten plaatsvinden. Een uitzondering geldt als de noodzaak tot het instellen van (hoger)beroep uitsluitend voortvloeit uit de handelwijze van de belanghebbende. Dat is hier niet zo. Vindt na de uitspraak op bezwaar een publicatie plaats van jurisprudentie met een nieuwe rechtsontwikkeling? En ziet de belanghebbende naar aanleiding van deze ontwikkeling alsnog gronden om in (hoger) beroep een (verdere) vermindering te bepleiten? Dan ontbreekt een reden om bij gegrondverklaring van het (hoger) beroep de proceskostenvergoeding achterwege te laten. De rechter mag aan de belanghebbende niet tegenwerpen dat hij bij de voldoening op aangifte of in de bezwaarfase niet zelf op de mogelijkheid van een nieuwe rechtsontwikkeling heeft geanticipeerd.

Bron: Hoge Raad 08-07-2022 (ECLI:NL:HR:2022:1040)

Amsterdam

Mercuriusplein 1
2132 HA Hoofddorp

Postadres
Postbus 74681
1070 BR Amsterdam

020 653 18 12

Amsterdam@pkfwallast.nl

Rotterdam

Schaardijk 372
2909 LA Capelle aan den IJssel

Postadres
Postbus 84030
3009 CA Rotterdam

010 450 40 20

Rotterdam@pkfwallast.nl

Delft

Delftechpark 40
2628 XH Delft

Postadres
Postbus 332
2600 AH Delft

015 261 31 21

Delft@pkfwallast.nl

Woerden

Pompmolenlaan 9
3447 GK Woerden

Postadres
Postbus 533
3440 AM Woerden

0348 416 262

Woerden@pkfwallast.nl

Alphen aan den rijn

Europaplein 10F
2408 GX Alphen aan den Rijn

Postadres
Postbus 533
3440 AM Woerden

0172 748 218

AlphenaandenRijn@pkfwallast.nl

© PKF Wallast is a member of PKF Global, the network of member firms of PKF International Limited, each of which is a separate and independent legal entity and does not accept any responsibility or liability for the actions or inactions of any individual member or correspondent firm(s).  “PKF" and the PKF logo are registered trademarks used by PKF International Limited and member firms of the PKF Global Network. They may not be used by anyone other than a duly licensed member firm of the Network.