Tips voor de DGA en (vermogende) particulieren
1. De box 3–heffing: een langdurig verhaal…
Box 3 is inmiddels een verhaal geworden wat al vele hoofdstukken kent en waar nog vele nieuwe hoofdstukken aan toegevoegd gaan worden. Het verhaal is nog lang niet teneinde en het blijft spannend hoe het gaat eindigen. We kunnen ons goed voorstellen dat u de weg inmiddels een beetje kwijt bent. Gezien het belang van deze heffing voor veel DGA’s en (vermogende) particulieren staan we kort stil bij de huidige stand van zaken en wanneer bezwaar maken of een verzoek om ambtshalve vermindering indienen nog zin heeft. Dat lijkt zeker zin te hebben indien het werkelijk genoten rendement fors lager is dan het forfaitaire rendement, zeker ook in het licht van de recente conclusie van A-G Wattel, waar we hierna wat nader op ingaan.
Huidige stand van zaken, met name wanneer is bezwaar maken / verzoek om ambtshalve vermindering nog nodigW
We geven hier per relevant belastingjaar aan wat de eventuele actie zou kunnen zijn.
- Voor 2017 – 2020:
Geen actie is vereist voor de zogenaamde niet-bezwaarmakers (geen verzoeken om ambtshalve vermindering nodig). Hiervoor geldt de massaal-bezwaar-plus procedure. De Staatssecretaris heeft als wetgever en als uitvoerder aangegeven dat nadere Hoge Raad arrest(en) ook op de niet-bezwaarmakers van toepassing zijn.1
Daar waar voor 2017 – 2020 nog definitieve aanslagen moeten worden opgelegd, dient wel tijdig bezwaar aangetekend te worden (indien “werkelijk rendement” lager is dan forfaitair rendement). Dit had ook moeten gebeuren voor definitieve aanslagen die na 12 november 2021 zijn opgelegd. Mocht dit verzuimd zijn dan kan overwogen worden nog een verzoek ambtshalve vermindering te doen.
- 2021:
Definitieve aanslagen 2021 met box-3 inkomen worden vooralsnog niet opgelegd in afwachting van de Hoge Raad uitspraak.
Mocht onverhoopt toch een 2021 definitieve aanslag met box-3 inkomen worden opgelegd dan (indien het “werkelijk rendement” lager dan forfaitair rendement) bezwaar maken tegen nog openstaande aanslagen (of verzoek om ambtshalve vermindering als bezwaartermijn is verlopen).
- 2022:
Definitieve aanslagen 2022 met box-3 inkomen worden vooralsnog niet opgelegd in afwachting van Hoge Raad uitspraak.
Mocht onverhoopt toch een 2022 definitieve aanslag met box-3 inkomen worden opgelegd dan (indien het “werkelijk rendement” lager dan forfaitair rendement) bezwaar maken tegen nog openstaande aanslagen (of verzoek om ambtshalve vermindering als bezwaartermijn is verlopen).
Wanneer een bezwaar / verzoek om ambtshalve nog nodig is (indien het “werkelijk rendement” lager dan forfaitair rendement), kan schematisch als volgt worden weergegeven:
Recente conclusie van de A-G
Recentelijk heeft A-G Wattel conclusie genomen in een box 3 casus aanhangig bij de Hoge Raad. Het is een vrij hard oordeel. De A-G vindt namelijk dat ook de Wet rechtsherstel box 3 het discriminatieverbod en het eigendomsrecht schendt. Deze wet zou met terugwerkende kracht over de jaren 2017 – 2022 de box 3 heffing in overeenstemming moeten brengen met het beruchte Kerst-arrest van de Hoge Raad2. Echter de A-G is van mening dat, behalve voor spaarders, deze wet niet aan zijn doel beantwoord. De A-G is van oordeel dat bij bezitters van ander vermogen dan spaargeld het discriminatieverbod en het eigendomsrecht nog steeds geschonden wordt, omdat nog steeds zeer verschillend renderende of negatief renderende beleggingen belast worden naar één uniform positief rendement. De kernvraag die volgens de A-G beantwoord moet worden is of het feitelijke rendement significant lager is dan het forfaitaire rendement op het totale vermogen. Is dat het geval, dan zijn de rechten van belanghebbende geschonden. De A-G adviseert de Hoge Raad de casus terug te verwijzen naar de feitenrechter (een Hof) om deze vraag alsnog te beantwoorden.
Toekomst
Indien de Hoge Raad het advies van de A-G volgt, heeft dit grote gevolgen. De Wet rechtsherstel box 3 zal dan immers met terugwerkende kracht moeten worden aangepast. Ook zal de box-3 wetgeving met ingang van 2023 geen stand kunnen houden en zal de wetgever nadere actie moeten ondernemen vóórdat de Wet werkelijk rendement box 3 wordt ingevoerd.
De verwachting is thans dat de Hoge Raad in de eerste helft van 2024 uitspraak doet.
Staatssecretaris Van Rij (Fiscaliteit en Belastingdienst) heeft in september jl. een brief naar de Tweede Kamer gestuurd waarin hij de Tweede Kamer informeert over voorbereidingen door de Belastingdienst op het verwachte arrest van de Hoge Raad over box 3. De idee is te gaan werken met een zogenaamd “tegenbewijsformulier”, waarmee de actie bij belastingplichtige komt te liggen.
De brief geeft ook informatie over een onderzoek naar een meerjarige tegenbewijsregeling. Van Rij heeft inmiddels aangegeven dat hij hier te veel significante nadelen in ziet en geen wetsvoorstellen hiertoe gaat indienen.
Daarnaast is het spannend wat er verder met box 3 gaat gebeuren. De idee is dat er uiteindelijk wetgeving komt waarbij de box 3 heffing gebaseerd wordt op het werkelijk rendement. Het demissionaire kabinet gaat door met het ontwikkelen van een nieuw box 3 stelsel. Zij kan het nieuwe stelsel niet meer invoeren, wel kan zij starten met de internetconsultatie voor het nieuwe stelsel om verdere vertragingen te voorkomen en het nieuwe kabinet de mogelijkheid te bieden snel te kunnen doorpakken opdat de streefdatum van invoering van een nieuw stelsel van 1 januari 2027 gehaald kan worden. De internet consultatie heeft inmiddels plaatsgevonden (is gesloten per 20 oktober 2023).
De consultatie moet niet worden gezien als de consultatie van een voldragen wetsontwerp, maar als hulpmiddel voor een nieuw kabinet.
Opzet nieuwe stelsel
Het uitgangspunt van het voorgestelde stelsel is dat de werkelijke inkomsten worden belast, het zogeheten werkelijk rendement. Dit werkelijk rendement bestaat uit het directe rendement, zoals rente, huur en dividend met aftrek van kosten. Daarnaast bestaat het behaalde rendement ook uit indirect rendement, de positieve of negatieve waardeontwikkeling van bijvoorbeeld aandelen of vastgoed. De waardeontwikkeling wordt in principe jaarlijks belast. Als er sprake is van een verlies, dan mogen de verliezen verrekend worden met box 3-inkomen uit andere jaren. Wel zal er sprake zijn van een verliesdrempel.
Voor een aantal vermogensbestanddelen, zoals vastgoed, grond, minder dan 5%-pakketten in familiebedrijven en start- en scale-ups, is het uitgangspunt om de waardeontwikkeling bij realisatie te belasten.
Forfait voor (eerste) vakantiewoning
Sommige belastingplichtigen hebben in box 3 een (vakantie)woning voor eigen gebruik. Om de belastingheffing voor deze groep eenvoudig te houden, is één van de voorstellen om voor deze woning in box 3 een forfait te gebruiken. Dit forfait is een vast percentage van de WOZ-waarde. Om gebruik te kunnen maken van dit forfait, worden eisen gesteld aan de mate van eigen gebruik. Een woning die bijvoorbeeld het volledige jaar aan een derde wordt verhuurd, zal onder de vermogenswinstbelasting vallen. In dat geval zijn de werkelijke huurinkomsten en de waardeontwikkeling (bij verkoop) belast. Dit geldt ook voor andere woningen die een belastingplichtige naast dit ene huis voor eigen gebruik kan hebben in box 3. De eerste eigen woning (hoofdverblijf) wordt nog steeds belast in box 1, dat verandert niet ten opzichte van de huidige situatie.
Tip: De tip en de noodzaak is dan ook samen met uw adviseur de ontwikkelingen goed in de gaten te houden en tijdig de noodzakelijke acties te ondernemen, hoe lastig dat op dit moment ook is. We wachten met spanning de arresten van de Hoge Raad af en wat de politiek gaat beslissen en ook wat de Tweede Kamerverkiezingen voor invloed gaan hebben op dit onderwerp.
[1] Niet-bezwaarmakers zijn belastingplichtigen die geen bezwaar hebben gemaakt tegen de box 3-heffing in de definitieve aanslagen inkomstenbelasting voor de jaren 2017 tot en met 2020 die zijn opgelegd vóór 12 november 2021.
[2] Hoge Raad 24 december 2021; ECLI:NL:HR:2021:1963
2. De box 3-heffing: breng uw vermogen in kaart en overweeg alternatieven
Voor 2022 – 2026 zal (vooralsnog) de box 3-heffing plaatsvinden op basis van de forfaitaire spaarvariant. De grote vraag is wat de Hoge Raad gaat beslissen ten aanzien van het werkelijk rendement in de casus waar A-G Wattel recentelijk een conclusie heeft genomen (zie onder nummer 1).
De forfaitaire spaarvariant is ook een forfaitaire benadering voor de berekening van het box 3-rendement, waarbij wordt uitgegaan van de werkelijke vermogenssamenstelling in box 3. Er wordt uitgegaan van 3 separate forfaits: één voor banktegoeden, één voor overige bezittingen en één voor schulden. Deze hebben ieder een eigen forfaitair rendement. Voor 2023 is alleen het forfaitaire rendement voor overige bezittingen bekend: 6,17%. Het forfaitaire rendement voor banktegoeden en schulden wordt pas in het eerste kwartaal 2024 bekend gemaakt en inderdaad daar is het laatste woord ook nog niet over geschreven en gezegd.
Voor een deel van de belastingplichtigen in box 3 zal dit met zich meebrengen dat de box 3-heffing in 2023 – 2026 zal stijgen ten opzichte van voorgaande jaren. Dit zal met name het geval zijn bij belastingplichtigen die in box 3 over beleggingen beschikken (bijvoorbeeld vastgoed of aandelenportefeuilles). Afhankelijk van het rendement dat met de beleggingen wordt gemaakt, zal het voor sommige belastingplichtigen mogelijk voordeliger zijn om een deel van hun bezittingen in box 3 in te brengen in de B.V. Dit vergt een zorgvuldige beoordeling in overleg met uw belastingadviseur; zeker ook gezien de bij de Hoge Raad aanhangige procedures. Bij schuiven met vastgoed, waarbij geen gebruik gemaakt kan worden van een vrijstelling dient men rekening te houden met een steeds hoger wordende overdrachtsbelasting (10,4% voor 2023 en 2024).
Tip: Bekijk met uw adviseur de vermogenssamenstelling en overweeg alternatieven, bijvoorbeeld box 3 bezittingen inbrengen in een B.V.
4. Excessief lenen: actie in 2023?
Het Wetsvoorstel Excessief lenen bij eigen vennootschap is per 1 januari 2023 ingegaan. Kortgezegd komt deze Wet erop neer dat als u samen met uw partner, of met u verbonden personen, meer dan € 700.000 geleend heeft van uw B.V., het meerdere dan wordt aangemerkt als fictief inkomen in box 2. Een schuld aan de B.V. in verband met een eigen woning, wordt onder voorwaarden buiten beschouwing gelaten. De peildatum is 31 december 2023. Dit houdt in dat op peildatum wordt gekeken of de schulden meer of minder zijn dan € 700.000.
De Tweede Kamer heeft in de nacht van 26 op 27 oktober 2023 het Belastingplan 2024 aangenomen met daarbij een flink aantal amendementen. Eén van deze amendementen betreft de grens van excessief lenen. Met ingang van 2024 wordt deze teruggebracht naar € 500.000. De eerste peildatum hiervoor is 31 december 2024.
Tip: Het is raadzaam met uw adviseur te overleggen of er in 2023 nog acties moeten worden ondernomen. Bijvoorbeeld een dividenduitkering. Hierbij zal onder andere het AB-tarief een rol spelen. Dat is voor 2023 26,9%. In 2024 wordt voor het AB een tweeschijventarief ingevoerd. Over de eerste € 67.000 betaalt u dan 24,5% belasting, daarboven 33% (aannemende dat de Eerste Kamer het Belastingplan 2024 aanneemt).
Let op!: Let bij dividenduitkeringen ook op de uitkeringstoets en het dividendverbod van de NOW. Voor de corona-belastingschuldenbetalingsregeling is het onduidelijk of er een dividendverbod geldt, het is in ieder geval risicovol en vooroverleg met de Belastingdienst is aan te bevelen.
17. Jaarrekening groottecriteria overschrijden c.q. controleplichtig worden; criteria wijzigen (waarschijnlijk) per 1 januari 2024
Indien uw onderneming zich in een groeistadium bevindt, kan het zo maar gebeuren dat u een zogenaamde middelgrote of grote onderneming wordt en daarmee controleplichtig bent. Een vennootschap is een micro-, kleine middelgrote of grote onderneming als zij gedurende twee opvolgende boekjaren aan twee van de hierna te noemen criteria voldoet:
Deze grootte criteria zijn door de Europese Commissie aangepast en de lidstaten zijn verplicht dit met ingang van (uiterlijk) het boekjaar 2024 (boekjaren die op of na 1 januari 2014 aanvangen) in te voeren. De Nederlandse overheid heeft de mogelijkheid om deze nieuwe drempelbedragen met een vervroegde toepassing voor boekjaar 2023 (boekjaren die op of na 1 januari 2013 aanvangen) al in te laten gaan. Het is nu wachten op besluitvorming van de Nederlandse overheid daarover. Let wel: het grootteregime voor 2023 wordt vooralsnog bepaald op basis van de huidige grensbedragen. De nieuwe grensbedragen zijn als volgt:
Tip: Het is raadzaam tijdig met uw accountant de gevolgen van het controleplichtig worden te bespreken. Aan een controle worden significant meer eisen gesteld dan aan het samenstellen van de jaarrekening. Aan de andere kant geldt dat een verhoging van de grensbedragen ervoor zorgt dat MKB-cliënten langer onder een lichter administratief regime blijven vallen. De wettelijke controleplicht (vanaf ‘middelgroot’) en de ESRS-verplichting (rapportage over duurzaamheid, zie onder punt 30)(vanaf ‘groot’) worden daarmee uitgesteld.
18. Belastingrente
De belastingrente is momenteel 8% voor de vennootschapsbelasting en 6% voor de inkomstenbelasting. Verwacht wordt dat deze percentages per 1 januari 2024 stijgen naar 10% en 7,5%. De al forse percentages worden nog forser. De hoogte van de belastingrente maakt dat het raadzaam is tijdig te bezien of er over het belastingjaar (we gaan even uit van boekjaar = kalenderjaar) voldoende belasting is betaald. Kort gezegd is een belastingplichtige belastingrente verschuldigd als na zes maanden na het boekjaar een (voorlopige) aanslag wordt opgelegd naar een te betalen bedrag.
Daarnaast kan het raadzaam zijn om tijdig bezwaar te maken tegen een in een (voorlopige) aanslag opgenomen belastingrente. De redenen hiervoor kunnen zijn:
- Het arrest van de Hoge Raad van 18 november 2022 waarin geoordeeld is dat berekening van belastingrente niet is toegestaan over periode waarin geld al bij de Belastingdienst staat vanwege betaalde eerdere voorlopige aanslag(en);
- De percentages van de belastingrente te hoog zijn en (i) in strijd met artikel 1 EP EVRM, (ii) het geen redelijk percentage is.
Tip: Vraag tijdig voorlopige aanslagen aan. Voor het belastingjaar 2023 kan het volgende stroomschema als leidraad dienen:
Tip: Gemotiveerd bezwaar maken tegen de hoogte van de percentages van de belastingrente. Uw adviseur kan u hierbij helpen.
22. Heroverweeg de fiscale eenheid vennootschapsbelasting
Het zogenaamde opstapje (de eerste schijf) in de vennootschapsbelasting kan reden zijn om de fiscale eenheid te verbreken, zodat meerdere keren van dit opstapje kan worden genoten.
De schijven en tarieven voor 2023 en 2024 zijn gelijk en luiden als volgt:
23. Meld het verbreken van een fiscale eenheid voor de BTW
Heeft u een groep van meerdere B.V.’s en vormen deze een fiscale eenheid voor de BTW dan moet u in actie komen indien er een B.V. verkocht wordt. Ten aanzien van deze B.V. wordt dan de fiscale eenheid voor de BTW verbroken. Dit gaat, voor wat betreft de aansprakelijkheid, evenwel niet vanzelf. U moet dit melden bij de Belastingdienst. Gebeurt dit niet dan blijven de overige B.V.’s van de fiscale eenheid voor de BTW (hoofdelijk) aansprakelijk voor de BTW -schulden van de verkochte B.V., dus óók voor de BTW-schulden die zijn ontstaan na verkoop, tot aan het moment dat aan de Belastingdienst is medegedeeld dat de fiscale eenheid voor de BTW is beëindigd (ten aanzien van de verkochte B.V.).
24. Verzoek om teruggaaf van btw op openstaande debiteuren
Staan er nog oude debiteuren open? Als het goed is, is de in rekening gebrachte btw inmiddels wel aangegeven en afgedragen. Indien vast komt te staan dat de btw niet door de afnemer wordt betaald, dan kan de ondernemer deze terugvragen.
Om aanspraak te maken op teruggaaf van de btw over de (deels) niet betaalde vergoeding, zal de ondernemer aannemelijk moeten maken dat de afnemer niet heeft betaald en niet zal gaan betalen. In de praktijk kan het moeilijk zijn om vast te stellen wanneer een vordering niet is of niet zal worden betaald. Daarom is in de wet vastgelegd dat het recht op teruggaaf geacht wordt te zijn ontstaan uiterlijk 1 jaar na het tijdstip waarop de vergoeding opeisbaar is geworden.
Let op! Indien het bedrag van de teruggaaf niet in mindering wordt gebracht in de aangifte over het juiste tijdvak, dan dient alsnog een apart teruggaafverzoek te worden ingediend. Let ook op het alsnog verschuldigd worden van reeds in aftrek gebrachte btw als een crediteur binnen een jaar niet is betaald.
Amsterdam
Mercuriusplein 1
2132 HA Hoofddorp
Postadres
Postbus 74681
1070 BR Amsterdam
Rotterdam
Schaardijk 372
2909 LA Capelle aan den IJssel
Postadres
Postbus 84030
3009 CA Rotterdam
Delft
Woerden
Pompmolenlaan 9
3447 GK Woerden
Postadres
Postbus 533
3440 AM Woerden
Alphen aan den rijn
Europaplein 10F
2408 GX Alphen aan den Rijn
Postadres
Postbus 533
3440 AM Woerden
